Adım 1:
1.
Hatırlayabildiğiniz
ilk gazete okuma deneyiminiz kaç yaşına denk düşer?
İlk okuduğum metin bir gazete yazısıdır. 1966 Mayıs’ta
Milliyet’te ‘Düşünenlerin Düşünceleri’ köşesinden bir yazıydı. O günden beridir,
40 yıldır gazete okuruyum.
2.
İlk
okumaya başladığınız gazete veya gazeteler hangileriydi? Sizi gazetenizi
değiştirmeye yönelten etkenler neler olabilir?
Babam eve önce Akşam, sonra Milliyet aldı, Çetin Altan
nedeniyle.
Aslında gazete okumama noktasına geldim ama yazarlığım
bunu engelliyor. Sağcı gazeteler hariç, herhangi bir gazeteyi hiçbir neden
olmaksızın alabilirim. Uzun yıllar Cumhuriyet aldım ve okudum. Uğur Mumcu
Milliyet’e geçtiğinde bıraktım. Hafta sonları en az 2’şer gazete alırım. O eski
gelenek bende de baki.
3.
Eskiden
beri takip ettiğiniz bir köşe yazarı, bir sayfa veya tefrika/fotoroman v.b. var
mıdır?
Her gazetenin tüm çizgili ürünlerini izlerim. Bildiğim
en eski köşe yazarı Sami Kohen’dir. Çetin Altan’ı okumayı Güneş’e veya Sabah’a
geçtiğinde bıraktım. Şimdi tüm köşe yazarlarını atlayarak izliyorum. Tüm
yazılarını okuduğum köşe yazarı yok. En çok sayfa kenarındaki haberleri
okuyorum, çünkü asıl haber değeri taşıyanlar özellikle oraya konuyor. Bunu
1986’da Cumhuriyet için yaptığım bir ankette de söylediğime göre, durum en az
20 yıldır böyle. Gazetelerin ekonomi ve dünya sayfalarını muhakkak baştan sona
okurum.
4.
Gazeteyi
elinize aldığınızda veya internette okumaya başladığınızda ilk hangi sayfasına
veya hangi haberlere bakarsınız? (örn. spor sayfası, herhangi bir köşe yazarı,
manşetteki haberler, ekonomi sayfası v.b.)
Dünya haberleri.
5.
Gazete
okumadan geçireceğiniz bir gün, hafta veya ay sizi nasıl etkiler?
Tatillerde 3. günden sonra canım gazete istiyor,
okuyunca yine sinirleniyorum.
6.
Gazeteyi
sürekli internetten mi izlersiniz, yoksa satın alıp elinizde tutarak okumaktan
keyif mi alırsınız? Gazeteyi internetten veya kağıt üzerinden okumak arasındaki
farkı nasıl tarif edersiniz?
Her ikisini de seviyorum. Henüz pek kimse ayırdında
değil ama gazetelerin internet ve matbu nüshaları birbirinden oldukça farklı.
İnternet nüshasını çok daha hızlı okuyabiliyorum. Matbu nüshalarda ise, mini
minnacık ama tarihi etkilecek değerde olayları çok okudum. Örnekse, ilk yüz
naklinin ilk haberciği birkaç satırcıktı.
7.
Gazeteye
“okur mektubu” veya yorum yazar mısınız? Yazarsanız genelde hangi konularda
yazarsınız? Mektup yazıp postalamayı mı, yoksa internet adresine yazmayı mı
tercih edersiniz?
En az 5 gazeteye okur yorumu yazıyorum. Hürriyet’te
ayrı bir sayfam var, 3 ayda 100 yorum gibi bir toplamdayım. En çok dünya
haberleri ve gündem başlıklarında yazıyorum, onu da onlar kaydettiği için
biliyorum. İnternet adresine gönderiyorum.
8.
Bir köşe
yazarını sürekli takip edip, onun ele aldığı konulardaki eleştirilerinizi veya
yorumlarına katıldığınız noktaları belirtmek, onu desteklemek için yorum veya
mektup yazar mısınız?
Evet ama en nitelikli köşe yazarı bile, uzman olduğu
konuda bile, düz yolda yürürken tökezleyen sakarlar gibi davranıyor. Öncelikle
bilgi eksikliği, sonrasında ilgi eksikliği var. Türkiye’de hiçbir yazar çeşidi
okur değildir. Bir de yanlışlarını yazınca, bozuluyorlar.
9.
Bir köşe
yazarını takip ediyorsanız, sizi ona bağlayan unsurlar nelerdir? Onu takip
etmekten vazgeçmeye yönelten sebepler neler olabilir?
Belli bir ideolojik noktayı belirgin olarak dile
getirmesi. Ateistim ama şeriatçıları okurum ki karşıtım ne diyor bileyim.
Bulanıklaşması, muğlaklaşması onu okumaktan beni vazgeçirir. Liboşlaşma
nedeniyle, bu çok sık vuku buluyor.
10. Sizi blog hazırlamaya yönlendiren etkenler
nelerdir?
Çaresizlik. Yaptığımı baştan olumsuzlayarak yaptım.
Metinlerime telif alacağıma, birilerine binlerce dolar kazandırdım. Az değil:
2-3 kitaplık malzeme yayınladılar.
11. Hangi kategoriyi seçerek blog hazırlamaya
başladınız? Neden? (Mesleki özellikleriniz mi, karakter özellikleriniz mi,
hobileriniz mi veya herhangi başka bir sebep mi sizi bu kategoriyi seçmeye
yönlendirdi?)
Gelecekbilim, çünkü Türkçe’de bu konuyla ilgili yazar,
makale, şu bu yok ve bu konuyu 28 yıldır çalışıyorum, yani çok iyi biliyorum.
Bir de, Türkiye’nin koyun gibi güdülmesinden bıktım, gelecekbilim bunu
engelleyebilir. Daha birçok uzmanlık konum var ama acil öncelikli olan buydu,
tek konu hakkı verildi, ben de bunu yeğledim.
12. Milliyet Gazetesi blog hizmetini tanıtırken,
blog sahibinin gündem belirlemedeki önemli rolünü vurguluyor ve “gündem
sizsiniz” diyor. Blog hizmetinin gerçekten okuru/blog sahibini gündem yaratmada
etkin hale getirdiğine inanıyor musunuz?
Hayır. Tam tersine sahte gündem veya gündemsizlik getirdi
ve asıl amaç bu: Bilgi gürültüsü içinde doğru bilginin silinmesi. Medya bu rolü
üstlendi. Yazılanlar 11 sosyal zeka yaşı ortalamasına sahip, krolonojik yaş ise
30’un biraz üzerinde. Kendi yazdıklarım ise, toplu bilisizliğe (collective
unconscious) yönelik. Kitleyi, bilinç düzeyinde karşı çıksa da, zaman içinde
yeni düşüncelere ve değişimlere hazırlamaya yönelik. Bu yönde sonuç alınacağına
eminim ama benim görmem mümkün olmayabilir, çok uzun vadeli bir iş.
13. Milliyet Gazetesi blog hizmetini bir tür “internet
günlüğü” olarak da tanıtıyor. Siz de bu benzetmeye katılıyor musunuz? Sizce de
blog sayfanız sizin internette yayınlanan ve geniş bir kitleyle paylaştığınız
günlüğünüz mü? Eğer böyle düşünüyorsanız, günlüğün içerdiği mahremiyet ve
samimiyet blog sayfalarına da yansıyor mu?
32 yıldır günlük tutarım. Bloglar, benim bildiğim
anlamıyla günlük değiller. Bir kere samimiyet sıfır, zaten yazılanlar
birbirinin kopyası gibi. İnsanlar radyo DJ’lerinden dinledikleri şeyleri kendi
duyguları sanıyorlar. Dünyadaki blogları da izliyorum, onlar daha çok
günce-deneme türünde, yani öznelden çok nesnel günlük düzleminde, örneğin savaş
bölgelerindeki günlükler gibi. Bunun için, blogcu (Türkçe) ve blogger (her
dilde) siteleri var ve onlar da o eğilimde.
14. “Ben bildiriyorum” köşesine yazdığınız oluyor
mu? Yazıyorsanız ne tür haberler/olaylar/yorumlar yazıyorsunuz?
O köşeye yazmıyorum ama ayrı bir dosyada topladığım
için söyleyebilirim: 2 ayda 40 haber üzerine blog yazdım ama hepsinin yönelimi
gelecekbilimdi, zaten öyle olmayınca editörler kabul etmiyor.
15. Blog sayfaları sahipleri arasında iletişim
kuruluyor mu? Haberleştiğiniz, arkadaşlık ettiğiniz veya tartıştığınız oluyor
mu?
Ben yapmıyorum ama yapıldığı ortada, çünkü her yazarın
sayfasında ‘gruplarım’ bölümü var. Şahsen okurlarımla yüz göz olmak istemem,
daha önceki deneyimlerim tümüyle olumsuz. 64.000 küsur kere tıklandıktan sonra
bile, hala 0 okurum olduğunu düşünüyorum. Başkalarının yazılarını eleştirirken
kantarın topuzunu kaçırdığım oldu, ihtar aldım. O nedenle diğer yazarlardan
uzak durmaya çabalıyorum.
Adım 2:
birincisi, ilk okuduğunuz gazete metnini çok net hatırlıyorsunuz. sizce
bunu neye bağlayabiliriz? bu deneyimin sizi çok etkilemesine mi, hafızası
kuvvetli bir insan oluşunuza mı, hayatınızda gazetenin ve/veya yazı-çizinin
önemli bir yer tutuyor oluşuna mı?
Belleğim güçlüdür, okuduğum herşeyi hatırlarım ve 6
milyon sayfa metin ve 1 milyon kitaplık künye belleğim var, artı 1 milyon
karelik görsel malzeme. Psikolojik olarak kognitif tipim, yani yaşamımı duygu
ve davranışlar değil, bilgi ve düşünce belirliyor. Yaşamımda okuma, şu an bile
günde en az 4 saat yer tutuyor. Yazmaksa, günde 6 sayfa ve 1,5 saat ile şu an
zirvede ama bunu yılda 2.000 sayfadan 500 sayfaya düşereceğim. Bu tempo
zihinsel bozukluk yapıyor.
ikincisi, gazete okumama noktasına gelmeme sebebiniz sadece gazetelerin
yayın politikalarının sizi rahatsız etmesi mi, yoksa başka etkenler de var mı?
sizi cumhuriyet okumaya yönelten etken sadece u.mumcu muydu? örneğin, ç.altan
gazete değiştirdiğinde de onu okumayı bırakmışsınız. ilk örnekte yazar, ikinci
örnekte gazete tercihlerinizde belirleyici oluyor? siz hangisine ağırlık
verirsiniz tercihlerinizde?
Liberal gazetelerden ve Özal döneminden tiksinirdim. O
zamanlar Sabah, Hürriyet, vd okumazdım. Keza sağcı gazeteleri de okumazdım.
Gazete okuma sırası, 1968’e dek Akşam (şimdiki değil), 1974’e dek Milliyet (Abd
İpekçi’li), 1977’ye dek Vatan (şimdiki değil), 1977-1992 gibi Cumhuriyet, sonra
düzensiz, 2003’ten beri internetten günde (Hürriyet, Milliyet, Sabah, Vatan,
Akşam, Radikal, VOA Türkçe, BBC Türkçe, DW Türkçe, Balkantimes Türkçe, Çin
Radyosu Türkçe, Rusya Haber Ajansı İngilizce) olmak üzere, 10’un üzerinde
siteyi düzenli izliyorum. Zaten verdiğim linkler onlara ait.
üçüncüsü, gazete okuma konusunda ikilem içinde olduğunuz anlaşılıyor.
ne onunla, ne de onsuz yapabiliyorsunuz. bunun sebebi, yine gazetelerin yayın
politikalarından hoşnutsuz olmanız mı?
Gazeteler tüketim gazetesi oldular. Dünyada da eğilim
böyle. Mal satmak için varlar. Tüm medya sahipleri dolar milyarderi. Yayın
politikaları yok, politikasızlıkları var. Bunu okur mektubu olarak onlara
iletiyorum ama ilgilenmiyorlar. Ben entellektüelim, tüketim toplumu üyesi
olamam. Olursam, bana entelejensiya (satılmış ve bağlanmış aydın) denir.
dördüncüsü, beş gazeteye okur yorumu yazıyorsunuz ve hürriyet'te de
ayrı bir sayfanız var. milliyet ve diğer gazetelerin yorum sayfaları arasında
bir karşılaştırma yapabilir misiniz? hürriyet'te ayrı bir sayfa derken neyi
kastediyorsunuz? teknik meseleleri pek anlamıyorum da.
Hürriyet yorumlarınız için size bir sayafa açıyor, benimki http://benimsayfam.hurriyet.com.tr/Yorumlamamalar/
Bunu yazınca tüm yorumlarımı siz de görebiliyorsunuz. 20.000 küsur kişi 200.000
küsur yorum yazmış durumda. Hürriyet bu işe ilk başlayıp, ayrı sayfa veren ilk
gazete. Dolayısıyla bu konuda o önde. Okur yorumları ise, beni hem ağlatıyor,
hem güldürüyor, izleme zorundayım da. Halkımızın siyasal bilinç düzeyi eksi
düzeyde, onlar ufuk altı çizgisini gösteriyor, yani negasyonu, yani yapılmaması
gerekeni.
beşincisi, blog yazarlığına sizi yöneltenin çaresizlik olduğunu ama yazarlık
sürecinde de bir hoşnutsuzluk hissettiğinizi anlamamak mümkün değil. bu daha
çok okur kitlesinin kapasitesiyle mi ilgili, yoksa başka sebepler de var mı?
Milliyet, yayınladığı blogların tüm parasal hakkına el
koyuyor. Benimkilerin değeri 100 yıl için 1 milyon doları geçecek düzeyde. Buna
ne ad konur, siz karar verin.
Bugüne kadar yayınlanan 500 makalem için, yalnızca 1
kez telif ücreti aldım, o da Sanat Dünyamız’dan, eski YKY’den.
Gelecekbilim, Türkiye’de siyasetin tekelinde. Sivil,
gayrıticari, gayrıakademik, yani nesnel bir tek ben varım. Zaten ülkemizdeki
tüm gelecekbilim ilgilenenleri 10 kişi civarında (internette tararsanız
çıkıyor). 100 üzerinden 100’lük bir iş yapıp, 0 alıp, bir de üste para veriyor
olmak, beni çaresiz bırakıyor.
altıncısı, blogcular arasında size yakın gelen isimler yok mu? varsa
örnek verebilir misiniz? çünkü, yazılarınıza yapılan yorumları okuyuncu
bazılarının size sempati ve beğeniyle yaklaştıklarını görüyorum. ama sanırım
siz onlara hiç yanıt yazmıyorsunuz. yapılan yorumlar size ne hissettiriyor?
Başklarının metinlerine yorum yazdığım oldu ama
hiçbiriyle zihinsel temas sağlayamam. Dünyalı ile Marslı gibi farklıyız.
İnsanlar beni anlamadığı için bana sempati duyuyor. Acı çeken biri halkımıza
egzantrik ve çekici geliyor.
yedincisi, blog yazarı için kategori bağlayıcı mı? editörlerin bu
konudaki işlevleri neler? başkalarının yazılarını eleştirirken ihtar aldığınızı
yazmışsınız. editörlerden mi aldınız? ne gerekçeyle, üslup mu, dil mi v.b.?
Kategori konusunda editörler oldukça dağınık,
fotoğrafla ilgili olmayan bir konu oraya girebiliyor. Onun dışında blogda zaten
her kategoride kaç yazı var belli, ana sayafada görünüyor. İnsanlar en çok aşk
meşk konusunda yazmayı seviyor. Bir yazara futbolla ilgili yazı yazmanın kişiyi
‘doğal top’ yapacağını yazdım, bu küfür sayıldı ve ihtar aldım.
sekizincisi, bloglarınız çok değişik konularda ve malumatfuruş bir
kişinin yazdığını hemen belli oluyor. ayrıca felsefi argümanlarınız var ve
bunları bir üst dil kullanarak savunuyorsunuz. bu sizin okunma sıklığınızı
etkiliyor mu? birkaç yorumda dilinizin ağır geldiği söyleniyordu. bir de, sizi
bilinçsiz bir okur kitlesini az da olsa uyandırmaya çalışan bir misyoner
tavrında gördüm. (zaten bu konuda siz de biraz ipucu veriyorsunuz) bundan rahatsız
olanlar var mı?
Bu bloga gelmeden de, gelecekbilimle ilgili 3 kitap
yazmış ve birini yayınlatmış durumdaydım. Bu benim için yeni bir konu değil,
üzerinde 28 yıldır çalışıyorum. Beni olumlu motive eden yazılarımın
yayınlanması. Sonuçta 3 ayda 150 yeni metin ve 500 yeni sayfa yazdım, bu
motivasyon nedeniyle oldu. Ben bu konunun girişinin girişini yazıyor
durumdayım. 50 yıl içinde Türkiye’de moda bir konu olacak ama geç kalınmış
olacak. Bundan rahatsız olan yok, çünkü ne yaptığımı anlamıyorlar. Ateist metinlerim
yayınlanmadı ama diğer metinlerde bazı ateist parçalar kaynadı gitti ve
yayınlandı.
dokuzuncusu, blogunuz için haftada ortalama kaç saat harcıyorsunuz?
Ağustos 2006’da günde 2 saat (en başta günde 4-5 metin
yolladığım oldu, ayrıca bunların yayın tarihlerini içeren bana özel listeyi siz
gönderebilirim). Aralık 2006’da 200 metin limitine gelindiği ve hedef bu olduğu
için, bundan sonra haftada 1 saat ve 1 yazı gibi olacak.
(Kasım 2006)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder